Polskie prawo rodzinne reguluje kwestie alimentacyjne, szczególnie w przypadku narodzin dziecka pozamałżeńskiego. Artykuły 141–143 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (KRiO) stanowią fundament prawny dla roszczeń alimentacyjnych w tym szczególnym kontekście.
Alimenty za okres ciąży i po urodzeniu dziecka na rzecz Matki są jednak dalej rzadko wykorzystywaną instytucją przez kobiety. Najczęściej decydują się one wystąpić o zapłatę na dziecko, nie mając przekonania, że mogą dochodzić innych „uzupełniających” roszczeń w związku z ciążą i porodem.
Dlatego też w mojej ocenie konieczne jest rozświetlenie tego zagadnienia 🙂
Alimenty za okres ciąży i po urodzeniu.
Artykuł 141 KRiO pełni kluczową rolę w zabezpieczaniu potrzeb matki dziecka pozamałżeńskiego. Ojciec dziecka ponosi odpowiedzialność za pokrycie kosztów związanych z ciążą, porodem oraz utrzymaniem matki przez pierwsze 3 miesiące po urodzeniu. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że z ważnych względów Matka może żądać zapłaty za dłuższy okres.
Alimenty te obejmują różnorodne wydatki, takie jak badania lekarskie, leki, odzież ciążową, a także koszty związane z samym porodem, jak pobyt w szpitalu czy wyprawka dla dziecka. Są to jedynie przykładowe wyliczenia, a wszystko jest zależne od analizy sytuacji danej osoby.
W przypadku postępowania przed Sądem, bierze on pod uwagę sytuację majątkową i potrzeby matki, ustalając stopień pokrycia kosztów przez ojca. Zdanie to oznacza, że Ojciec co do zasady nie ponosi 100 % wartości tych kosztów.
Sąd w zależności od argumentów przedstawionych przez spierające się strony może zadecydować, że Ojciec może zapłacić 50%, ale i np. 90% tych kosztów.
Ważnym ograniczeniem, zapisanym w artykule 143 KRiO, jest fakt, że matka dziecka pozamałżeńskiego może dochodzić roszczeń związanych z ciążą i porodem jedynie jednocześnie z ustaleniem ojcostwa (jeżeli ojciec go nie uznał). Wyłącza to sytuację, gdy dziecko urodzi się nieżywe.
Nadto, art. 141 KRiO nie tylko reguluje obowiązki alimentacyjne, ale także umożliwia zwolnienie się z nich poprzez dobrowolne świadczenie finansowe lub dostarczenie rzeczy potrzebnych matce i dziecku. Trzeba zatem pamiętać, że Sąd przy ocenie sprawy uwzględnia dotychczasowe wkłady ojca w utrzymanie matki i dziecka.
Warto podkreślić, że roszczenia matki z art. 141 KRiO przedawniają się po 3 latach od dnia porodu.
Z powyższego wynika, że z żądaniem zapłaty można wystąpić dopiero od chwili urodzenia dziecka i ma się na to 3 lata, ale czy pomoc finansową od ojca można uzyskać już w czasie ciąży? Jak najbardziej!
Zapłata w czasie ciąży.
Jeżeli Matka uwiarygodni, że ojcem jest dany mężczyzna, Sąd może zobowiązać go do wyłożenia z góry zapłaty określonej sumy pieniędzy.
Tym „uwiarygodnieniem” będzie przede wszystkim domniemanie zawarte w art. 85 KRiO stanowiące, że „ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji”.
Składając do Sądu taki wniosek, kobieta przedstawia poniesione wydatki, bądź wskazuje jaki wydatek będzie musiała wkrótce ponieść, co podlega ocenie przez Sędziego, najczęściej w kontekście jego doświadczenia życiowego.
Takie rozwiązanie ma tymczasowo pomóc Matce, która często samodzielnie, bez dobrowolnej pomocy drugiej osoby, musi zmagać się z dodatkowymi dolegliwościami finansowymi spowodowanymi ciążą w czasie jej trwania.
Ważne odpowiednie przygotowanie
Przed wystąpieniem do Sądu z wnioskiem o zabezpieczenie czy z pozwem, należy przygotować szereg dowodów, przekonujących argumentów i odpowiedniej strategii, które łącznie pozwolą uzyskać odpowiedni rezultat.
Szczególnie w kwestii dowodów odnośnie poniesionych kosztów, istotnym jest załączenie imiennych faktur, a nie paragonów, gdyż Sądy nie uznają ich mocy dowodowej. Niemniej ważne jest przygotowanie do zeznań na rozprawie, jak również podjęcie dodatkowej inicjatywy dowodowej w przypadku aktywności strony przeciwnej.
Przy konstruowaniu niezbędnych wniosków, ich argumentacji, a także strategii na rozprawie nieceniona może okazać się pomoc adwokata, który będzie czuwał nad prawidłowym przebiegiem postępowania, kierując się przede wszystkim dobrem Klienta.